بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی سازمانی با عملکرد سازمانی کارکنان (مطالعه ای در سازمان مخابرات شهر تهران)

چکیده امروزه در کنار سرمایه های انسانی ، مالی و اقتصادی ، سرمایه دیگری در سازمان ها و جوامع ، مطرح شده است با عنوان «سرمایه اجتماعی». سرمایه اجتماعی ، بستر بسیار مناسبی را برای بهره برداری و بهره وری نیروی انسانی در سازمان های مختلف فراهم می آورد . از سوی دیگر ، بهره گیری از سرمایه های دیگر سازمانی نیز در پرتو این سرمایه امکان پذیر است و همین نکته بر اهمّیت این سرمایه در سازمان اشاره دارد در پایان نامه حاضر تلاش شده تا اثر سرمایه اجتماعی سازمانی و هم چنین عوامل سازمانی موثر بر عملکرد کارکنان بررسی شود. جهت بررسی موضوع فوق از نظریه های لینا و ون بورن و ناهاپیت و گوشال(1998) و شریف و همکاران (2006) در زمینه سرمایه اجتماعی سازمانی استفاده شده است؛ سرمایه اجتماعی در این نظریه ها دارای سه بعد رابطه ای، با مولفه های اعتماد، همکاری، تعهد و انتظارات و بعد ساختاری سرمایه اجتماعی با مولفه های اندازه شبکه، میزان و چگونگی ارتباط همکاران با یکدیگر، میزان صمیمیت و تنوع شبکه و بعد شناختی سرمایه اجتماعی با مولفه های زبان و کدهای مشترک و ارزش های مشترک سنجیده شده است. عملکرد سازمانی نیز بر اساس ترکیبی از نظریه achive هرسی و گلداسمیت و دیگر نظریه پردازان این حوزه با مولفه های وضوح، توانایی، انگیزش، انعطاف پذیری، کارایی و خدمت به ارباب رجوع سنجیده شده است. تحقیق از نوع کاربردی و روش مطالعه در این تحقیق پیمایش می باشد و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه است. جهت بررسی این تحقیق پرسشنامه ای در دو بخش در نظر گرفته شد. بخش اول سنجش سرمایه اجتماعی سازمانی کارکنان و بخش دوم جهت سنجش عملکرد سازمانی کارکنان مورد مطالعه است. مراکز مخابراتی شهر تهران به عنوان نوعی سازمان خدماتی؛ جامعه آماری این مطالعه را تشکیل دادند که از میان آنها ابتدا یک منطقه مخابراتی انتخاب شد و سپس به 9 مرکز مخابراتی که حاضر به همکاری بودند مراجعه شد و تمام کارکنان این مراکز (پاسخگوی امور مشترکین، کارمند، کارشناس مسئول، کارشناس ارشد، معاون و رییس) که مجموعاً 200 نفر بودند در تحقیق مشارکت داده شدند. داده های استخراجی از 200 پرسشنامه، مبنای آزمون فرضیه های تحقیق و مدل مفهومی قرار گرفت. نتایج مطالعه گویای نقش آفرینی موثر و معنی دار سرمایه اجتماعی سازمانی بر روی عملکرد کارکنان است. ضرایب همبستگی ابعاد سرمایه اجتماعی به ترتیب برای بعد رابطه ای با r=0.584، بعد شناختی با r=0.496 و بعد ساختاری با r=0.366 با اطمینان بالاتر از 99% بر روی عملکرد کارکنان تأثیر مثبت و معناداری را نشان داد، هم چنین نتایج رگرسیون نشان می دهند %0.43 تغییرات عملکرد سازمانی کارکنان توسط سرمایه اجتماعی سازمانی تبیین می گردد که نشان می دهد سرمایه اجتماعی سازمانی پیش بینی کننده خوبی برای عملکرد می باشد. لازم به ذکر است گر چه عوامل سازمانی با عملکرد کارکنان همبستگی برابر r=0.329 داشت لیکن در معادله رگرسیون در کنار ابعاد سرمایه اجتماعی به عنوان متغیر مستقل؛ ارتباط معناداری با عملکرد (متغیر وابسته) برقرار نکرد.